1.Որոշի´ր, թե ընդգծված բառին տրված հարցերից ո՞րն է համապատասխանում:

Հեռվում երևացին նավեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Հեռվում երևացողը նավ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Քաղաքում կային այգիներ: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դա քաղաքի ամենամեծ այգին էր: (ի՞նչը, ինչե՞րը)

Ի՜նչ ծանոթ ձայն էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դրսից ծանոթ ձայներ էին լսվում: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Եթե բարձր ձայներ, անպայման կլսեինք: (ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Ձեր տղան էր եկել: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Տղաներ եկան, որ օգնեն: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Դա առաջնորդին ծանոթ նետ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Տղան փետուրնևրից սարքել էր նետեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Որ դիպուկ նետեր, ոսկե խնձորը կգցեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

2. Ընդգծված յուրաքանչյուր բառը մե՞կ առարկա է ցույց տալիս, թե՞ մեկից ավելի:

Մեր ձեղնահարկում կատվի ձագեր գտա:(միից ավելի առարկա)

Որջից դուրս եկողը ձագ էր:(մի առարկա։)

Որդին պահարանն էր բերել ու դրել սենյակի անկյունում:(մի առարկա։)

Դպրոցին այսպիսի պահարաններ են պետք:(միից ավելի առարկա։)

Երկնքում նորից թռչուններ երևացին:(միից ավելի առարկա։)

Վանդակի թռչունն էր դուրս եկել:(մի առարկա)

Հատիկը հավաքողները մրջյուններ են:(միից ավելի առարկա)

Ձմռանը պատրաստ սպասողը մրջյունն էր:(մի առարկա)

Գոռացողը պահակն էր:(մի առարկա)

Պահակներ կարգեք, որ ապահով լինեք:(միից ավելի առարկա)

3.Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծերում տրված համապատասխան բառը կամ արտահայտությունը:

Ծառերին արթնացնողը …. (քամին էր, քամիներ):

Այդ օրվանից հետո շատ …. (քամին էր, քամիներ) են փչել:

Տարբեր …. (պարեր, պար էր) են սովորեցնում դպրոցում:

Դա չտեսնված մի … (պարեր, պար էր):

Պարտեզի բոլոր ծաղիկները (սպիտակ են, սպիտակեն):

Եթե բոլոր ծաղիկները միանգամից (սպիտակ են, սպիտակեն), լա՞վ կլինի:

Թող հենց հիմա աչքերը (փակ են, փակեն) ու քնեն:

Բոլոր դռները (փակ են, փակեն), մի՞թե տանը մարդ չկա:

Անծանոթ … (համ էր, համեր), այդ մրգից չէի կերել:

Տարբեր խոհարարների եփած նույն անունով ճաշերը տարբեր (համ էր, համեր) ունեն:

4. Նախադասությունների մեջ ընդգծված արտահայտությունները փոխարինի´ր հոմանիշ բաոերով:

Այս աղջիկը մատի վրա խաղացնում է բոլորիս:

Հանկարծ սիրտը դող ընկավ. բա որ գազանը նորից գա, ինքն ի՞նչ է անելու:

Ա՜յ քեզ պատմություն, լսողների մազերը բիզ-բիզ էին կանգնել:

Մի մատ երեխա է, բայց ինչե՜ր գիտի:

Ձեռ ու ոտից ընկած մի մարդ բացեց դուռը:

5.Փորձի´ր բացատրել, թե ինչո՞ւ են ընդգծված արտահայտությունները կոչվում «դարձվածքներ», եթե դարձված նշանակում Է «շրջված», «փոխված»:

6. Տրված դարձվածքների իմաստները բացատրի´ր:

Օրինակ՝

ջրից չոր դուրս գալ — փորձանքից, նեղ վիճակից ազատվել:

Սիրտ տալ, հոգին առնել, գլուխը կորցնել, արևը խավարել, հալից ընկնել, սիրտը վկայել, երես ղարձնել, սիրտ անել, բկին չոքել:

7. Աչքի ընկնել, ձեռ քաշել, գլուխ պահել, ոտքի վրա, ծայրը ծայրին հասցնել, օրերը հաշվված են արտահայտությունները նախադասությունների մեջ գործածի´ր

ա) ուղիղ իմաստով,

բ) որպես դարձվածք:

1. Աչքի ընկնել

ա) Ուղիղ իմաստով
Նա չափազանց բարձր էր ցատկում, և այդ պատճառով շատ աչքի էր ընկնում մարզադաշտում։

բ) Դարձվածքով
Որպես նոր խաղացող, նա շատ արագ Աչքի ընկավ իր արագությամբ և տեխնիկայով։

2. Ձեռ քաշել

ա) Ուղիղ իմաստով
Նա ձեռքով քաշեց ծանր պայուսակը, երբ վերադարձավ տուն։

բ) Դարձվածքով
Նա ձեռք չի քաշել աշխատանքից, այլ միշտ պատրաստ է օգնելու:

3. Գլուխ պահել

ա) Ուղիղ իմաստով
Սուրհանդի մոտ գլուխ պահելը շատ կարևոր է, որպեսզի վնասից խուսափի։

բ) Դարձվածքով
Այնքան դժվարություններ էին առաջացել, բայց նա երբեք գլուխ չէր պահում ու միշտ գտնում էր լուծում։

4. Ոտքի վրա

ա) Ուղիղ իմաստով
Նա վերադարձավ ոտքի վրա, երբ բժիշկները նրան լիովին առողջ հայտարարեցին։

բ) Դարձվածքով
Ավարտական քննությունների ժամանակ, երբ խնդիրները հավաքվեցին, նա դիմացկուն մնաց և քայլեց ոտքի վրա։

5. Ծայրը ծայրին հասցնել

ա) Ուղիղ իմաստով
Մայրը ծայրը ծայրին հասցրեց իր հագուստի հետ՝ ճշգրիտ ու գեղագիտական ձևով։

բ) Դարձվածքով
Նա անընդհատ աշխատում էր, մինչև ծայրը ծայրին հասցրեց իր ընկերների խնդիրը։

6. Օրերը հաշվված են

ա) Ուղիղ իմաստով
Նրա շուշանի ծաղիկները սկսեցին փաթաթվել, և մենք ասում էինք, որ օրերը հաշվված են։

բ) Դարձվածքով
Եթե այսպես շարունակվի, նրա կարիերան մոտ է ավարտին, իսկ նրա օրերը հաշվված են։

Քաղաքապետ իշխանը շրջում էր քաղաքում: Մարդիկ ոտքի էին կանգնում, կպչում պատերին, խոնարհ գլուխ տալիս: Փողոցի մի անկյունում` պատի ստվերում, ցնցոտիների մեջ պառկած էր մի աղքատ դերվիշ:

Շքախմբի առաջնորդը գոռաց դերվիշի վրա.

-Ի՞նչ ես մեկնվել մայթին, ճանապարհը բռնել: Չե՞ս տեսնում` ով է գալիս. վե՛ր կաց, անպատկա՛ռ:

-Ես միայն ինձնից մեծի առաջ ոտքի կկանգնեմ, — անվրդով պատասխանում է դերվիշը:

Քաղաքապետը հետաքրքրված մոտենում է և հարցնում.

-Մի՞թե ես քեզանից մեծ մարդ չեմ:

-Իհարկե` ո՛չ: Քեզանից բարձր դեռ շատ աստիճաններ կան: Այո՞, թե` ոչ:

-Այո՛:

-Դու քաղաքապետ իշխան ես, գիտեմ. որ մեծանաս, ի՞նչ պիտի դառնաս,- հարցնում է դերվիշը:

-Նահանգապետ,- պատասխանում է քաղաքապետը:

-Հետո՞:

-Հետո վեզիր:

-Հետո՞:

-Փոխարքա:

-Հետո՞:

-Սահմանը սա է: Բոլորից մեծը շահն է:

-Ասենք թե` շահ դարձար, հետո՞,- հարցնում է դերվիշը:

-Հետո` ոչի՛նչ,- պատասխանում է քաղաքապետը:

-Ահա՛ այդ ոչինչը ես եմ: Ոտքերիս տակից անցիր, գնա քո ճանապարհով, — նույն անվրդովությամբ պատասխանում է դերվիշը և նվարդյուն աչքերը գոցում:

1. Ինձ համար ամենաթանկ բանը ընտանիքն է։ Ընտանիքը երկրի սյունն ու հիմքն է։ Մենք պետք է պահենք ու պահպանենք մեր ընտանիքը։Առանց մեր ընտանիքի մենք կլինեինք անօգնական ու անպաշտպան։ Եթե իմ ընտանիքի անդամներից որևէ մեկին ինչ-որ բան է պատահում, ես շատ եմ անհանգստանում և փորձում եմ օգնել։ Ես ուզում եմ, որ բոլոր ընտանիքներում լինի առողջություն, երջանկություն և անսահման սեր։
   
   
2. Ինձ համար թանկ է նաև իմ հայրենիքը։Իմ հայրենիքը Հայաստանն է։ Ես իմ հայրենիքում եմ ծնվել, մեծացել։ Յուրաքանչյուր մարդու համար իր հայրենիքն ամենաթանկն է։ Իմ հայրենիքը շատ գեղեցիկ է․ կան շատ տեսարժան վայրեր։ Իմ հայրենիքն ունի շատ հին պատմություն։Ես հպարտ եմ, որ հայ եմ և ապրում եմ Հայաստանում։
   
   
   
   

Իմ համար ամենաթանկ բանն իմ ընտանիքն է։
Ինձ համար ամենա թանկ բանն ընտանիքն է։

Նա եկավ իմ մոտ։
Նա եկավ ինձ մոտ։

Ընկերներս իմ հետ պետք է ճամփորդեին։
Ընկերներս ինձ հետ պետք է ճամփորդեին։

Ծնունդտ շնորհավո՛ր, սիրելի՛ տատիկ։
Ծնունդդ շնորհավո՛ր, սիրելի՛ տատիկ։

Մայրիկս իմ համար գնել էր քաղցրավենիք։
Մայրիկս ինձ համար գնել էր քաղցրավենիք։

Իմ դասընկերներս շատ են սիրում տարբեր խաղեր խաղալ դասամիջոցներին։
Իմ դասընկերները շատ են սիրում տարբեր խաղեր խաղալ դասամիջոցներին։

Ուսումնական պարապունքները սկսվում են ժամը իննին։
Ուսումնական պարապմունքները սկսվում են ժամը իննին։

Եթե ստես, իմ հետ էլ ընկերություն չանես։
Եթե ստես, ինձ հետ էլ ընկերություն չանես։

Իմ դասերս այսօր շուտ ավարտվեցին։
Իմ դասերը այսօր շուտ ավարտվեցին։

Ծննդյանս օրը պապիկս անսովոր ու շատ հետաքրքիր նվեր էր պատրաստել իմ համար։
Ծննդյանս օրը պապիկս անսովոր ու շատ հետաքրքիր նվեր էր պատրաստել ինձ համար։

4, 5, 6
S=2x(4×5+5×6+6×4)=144

7, 8, 9
S=2x(7×8+8×9+7×8)=368

10, 11, 12
S=2x(10×11+12×11+10×12)=724

13, 14, 15
S=2x(13×14+15×14+15×13)=1174

16, 17, 18

S=2x(16×17+18×17+16×18)=1732

Ժամանակով Արևելքի մի հրաշագեղ աշխարհում արդարամիտ և խելացի մի թագավոր է եղել: Նա ունեցել է երեք որդի:
Եղավ, որ այդ թագավորը ծերացավ և կառավարության սանձը կամեցավ դեռ ողջ օրով հանձնել իր ժառանգներից նրան, որն ավելի ընդունակ կլինի այդ դժավրին գործին: Ուստի մի օր կանչեց որդիներին և ասաց.
-Սիրելի որդիներ, տեսնում եք, որ ձեր հայրը ծերացել է ու էլ չի կարող երկիրը կառավարել: Ես վաղուց իջած կլինեի իմ գահից, եթե կատարված տեսնեի այն միտքը, որ երկար տարիներ պաշարել է հոգիս: Եվ հիմա ձեզանից ով որ իմաստուն կերպով լուծե այդ իմ միտքը, նա կստանա իմ թագը, նա կկառավարե իմ ժողովուրդը:
-Ապրած կենա մեր սիրելի հայրը, սուրբ է մեզ համար նրա վեհ կամքը. Այդ ի՞նչ մեծ միտք է, որ չի կարողացել լուծել նրա իմաստուն հոգին:
-Ահա՛ տեսնո՞ւմ եք այդ ահագին և մեծածավալ շտեմարանը, որ վաղուց շինել եմ: Իմ փափագս էր այդ լցնեի այնպիսի բանով, որ ամենապիտանին լիներ աշախարհիս երեսին և որով կարողանայի բախտավոր դարձնել իմ ժողովուրդը: Այդ շտեմարանը մնում է դատարկ:
Եվ հիմա, ո՛վ ձեզնից կարողանա այդ շտերամանը իր բոլոր անկյուններով, ծայրեծայր, լցնել աշխարհի այդ ամենապիտանի բանով, թող նա արժանի լինի գահին:
Առե՛ք գանձերիցս ինչքան որ կուզեք և առանձին-առանձին ուղի ընկեք քաղաքե-քաղաք, աշխարհ-աշխարհ, գտեք այդ բանը և լցրեք իմ շտեմարանը:
Ձեզ երեք անգամ քառասուն օր միջոց եմ տալիս:
Որդիները համբուրեցին հոր ձեռքը և ճանապարհ ընկան:
Ամբողջ երեք անգամ քառասուն օր նրանք շրջեցին քաղաքե-քաղաք, աշխարհե-աշխարհ. տեսան ուրիշ-ուրիշ մարդիկ, ուրիշ-ուրիշ բարքեր ու ժամանակին եկան կանգնեցին հոր առջև:
-Բարով եք եկել, անգին որդիներս, գտե՞լ եք արդյոք և բերել՝ ինչ որ ամենապիտանի բանն է աշխարհում:
-Այո՛, գտել ենք, սիրելի հայր,- պատասխանեցին որդիները:
Եվ հայրն իսկույն վեր առավ որդիներին և գնացին շտեմարանի դուռը. այնտեղ հավաքված էին բոլոր պալատականները և շա՛տ ժողովուրդ:
Թագավորը բացեց դուռը և կանչեց մեծ որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որ աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Եվ մեծ որդին գրպանից հանեց մի բուռ հացահատիկ՝ պարզելով դեպի հայրը՝ ասաց.
-Հացով կլցնեմ այս ահագին շտեմարանը, թանկագին հայր:
Ի՞նչն է աշխարհում ամենապիտանի բանը, քան հացը, ո՞վ կարող է առանց հացի ապրել: Շատ թափառեցի, շատ բան տեսա,- բայց հացից անհրաժեշտ ոչինչ չգտա:
Այն ժամանակ հայրը կանչում է միջնեկ որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որն աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Եվ միջնեկ որդին հանեց գրպանից մի բուռ հող, պարզելով դեպի հայրը՝ ասաց.
-Հողով կլցնեմ ես ահագին շտեմարանը, թանկագին հայր, ի՞նչն է աշխարհում ամենապիտանի բանը, քան հողը: Առանց հողի հաց չկա, առանց հողի ո՞վ կարող է ապրել: Շատ թափառեցի, շատ բան տեսա, բայց հողից անհրաժեշտ ոչինչ չգտա:
Ապա հայրը կանչեց կրտսեր որդուն.
-Ինչո՞վ կլցնես այս ահագին շտեմարանս, սիրելի որդյակ, ի՞նչ բանով, որն աշխարհում ամենապիտանին լինի:
Այդ միջոցին կրտսեր որդին հաստատ քայլերով մոտեցավ շտեմարանին, անցավ շեմքը, գրպանից հանեց մի փոքրիկ մոմ, կայծքարին խփեց հրահանը, կայծ հանեց, վառեց աբեթը, հետո մոմը: Բոլորը կարծում էին, թե նա ուզում է լույսի լուսով լավ զննել շտեմարանը, նրա ահագնությունը:
-Դեհ, ասա, որդի, ինչո՞վ կլցնես.- անհամբեր ձայնով հարցրեց հայրը:
-Լույսով կլցնեմ այս ահագին շտեմարանը, իմաստուն հայր, լույսով միայն: Շատ թափառեցի, շա՛տ աշխարհներ տեսա, բայց լույսից անհրաժեշտ ո՛չ մի բան չգտա: Լույսն է ամենապիտանի բանը աշխարհում: Առանց լույսի հողը հաց չի ծնի, առանց լույսի հողի վրա կյանք չէր լինի:
Շա՛տ թափառեցի, շա՛տ աշխարհներ տեսա և գտա, որ գիտության լույսն է ամենապիտանի բանը, և միայն գիտության լույսով կարելի է կառավարել աշխարհը:
-Ապրե՛ս,- գոչեց ուրախացած հայրը,- քեզ է արժանի գահն ու գայիսոնը, քանի որ լույսով ու գիտությամբ պիտի լցնես թագավորությունդ և մարդկանց հոգիները:
-Ապրա՛ծ կենա մեր երիտասարդ լուսավոր թագավորը,- գոչեցին ոգևորված պալատականներն ու ժողովուրդը ամբողջ:

երկիր – աշխարհ
իմաստուն – հասկացող
վեհ կամք – բարձր կամք,
շտեմարան – տեղեկարան,
փափագ – ցանկություն,
ուղի – ճանապարհ,
բարքեր – սովորույթներ

Ամենապիտանի – ամենաանօգուտ
Վառեց – մարեց
Իմաստուն – հիմար
Լույս – մթություն
Լցնես – դատարկես
Երիտասարդ – ծեր